Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti xalqaro konferensiyasi va COMPASS xalqaro ilmiy loyihasi “Mintaqaviy xavfsizlik va global o'zgarishlar kontekstida O'zbekiston”

(Toshkent sh., 7-8 noyabr 2019 "Miran International" mehmonxonasi»)

Konferentsiya Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti tomonidan Buyuk Britaniyaning Global muammolarni tadqiq qilish fondining (GMTQF) COMPASS xalqaro ilmiy loyihasi doirasida tashkil qilindi. Ushbu loyihani Buyuk Britaniyaning Kent universiteti Kembrij universiteti, Belarus davlat universiteti, Tojikiston milliy universiteti, Ozarbayjon ADA universiteti bilan hamkorlikda muvofiqlashtiradi. Tadbirda Buyuk Britaniya, AQSh, Rossiya, Xitoy, Belarus, Ispaniya, Ozarbayjon, Tojikiston, Qozog’iston va Afg'onistondan 30 ga yaqin ekspertlar va olimlar ishtirok etdi.

GMTQF COMPASS loyihasi (ES / P010849 / 1) (https://research.kent.ac.uk/gcrf-compass/) Buyuk Britaniya hukumatining Kent universiteti tomonidan Kembridj universiteti bilan hamkorlikda amalga oshiriladigan xorijiy universitetlarning salohiyatini rivojlantirish bo'yicha tashabbusi. Loyiha Belorusiya, Ozarbayjon, Tojikiston va O'zbekistonning yetakshi universitetlarida tadqiqot, siyosiy tahlil va barqaror jamoalarni birlashtirish sohasida "mukammallik markazlarini" yaratishga qaratilgan. GMTQF COMPASS loyihasi professor Elena Korosteleva (Kent universiteti, yetakchi) va doktor Siddxart Saksena (Kembrij universiteti, yetakshi o’rinbosari) tomonidan muvofiqlashtiriladi.

Sovet Ittifoqi parchalanib ketganidan so'ng O'zbekiston Markaziy Osiyoda siyosiy jarayonlarning rivojlanish tendensiyalari va xususiyatlarini belgilovchi muhim o'yinchiga aylandi. Uning mintaqaviy masalalar bo'yicha pozitsiyasi ko'p jihatdan Markaziy Osiyoda tinchlik va barqarorlikni ta'minlaydi. O'zbekiston diniy mafkurani radikallashtirishga qarshi, dunyoviy nazorat tizimini saqlab qolish va hatto mustaqillikka erishgandan so'ng Islomning an'anaviy asoslarini tiklashga yordam berdi.

Ushbu taraqqiyot muhim ahamiyatga ega va mintaqadagi xavfsizlik tahdidlariga qarshi turishga yordam beradi. O'zbekiston prezidenti Sh.M. Mirziyoyevning siyosiy kursi mintaqaning tinchlik-siyosiy jarayonlardagi mavqeini tubdan yangilash va mustahkamlashga qaratilgan. Bu borada davlatlar faoliyatini kuchaytirish mavjud siyosiy-iqtisodiy salohiyatni takomillashtirish va mavjud konferensiyaning ekspert muhokamalarining asosiy mavzulariga aylanadigan yondashuvlarni optimallashtirish yo'llarini izlashni taqozo etadi.

Konferensiyada butun mintaqani, xususan, O'zbekistonni yanada o'zgartirishning ahamiyati va yo'nalishlari muhokama qilindi. Boshlangan islohotlar respublikani xalqaro maydonda yanada ochiq, samarali va raqobatbardosh qildi. O'zbekistonning Islom bo’yicha, uning zamonaviy madaniy-mafkuraviy ahamiyatini saqlab qolish borasidagi sa'y-harakatlari hozirgi chegaralaridan ancha uzoqda bo'lgan mintaqaga muhim signal yuboradi. O'z navbatida, respublikaning tashqi siyosiy tashabbuslari Markaziy Osiyoda ishonch va yaxshi qo'shnichilik muhitini yaratish imkonini berdi, Afg'oniston hukumati va muxolifat o'rtasida tinchlik muzokaralari uchun shart-sharoitlarni ta'minlash borasida jiddiy sa'y-harakatlar qilinmoqda.

Markaziy Osiyoni transkontinental savdo va texnologiyalarning yuqori darajada rivojlangan markazi sifatida shakllantirish Afg'oniston, Janubiy Osiyo va yaqin Sharqning qo'shni hududlari kelajagi uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Uzoq muddatda Yevroosiyo qit'asining markazida dunyoviy va barqaror davlatlarning ochiq va ishonchli mintaqasini yaratish global miqyosda tinchlikni saqlashga qaratilgan xalqaro sa'y-harakatlarda muhim rol o'ynaydi.

Konferensiyada quyidagi mavzular va savollar ko'rib chiqildi:

• Toshkentning mintaqaviy siyosati, yaqin qo'shnilar bilan munosabatlardagi yangi muhit va dinamikani qayta ko'rib chiqish;
• Ushbu konstruktiv jarayonning nafaqat mintaqaviy xavfsizlik va rivojlanishni mustahkamlashga, balki butun xalqaro xavfsizlik arxitekturasiga ta'siri;
• O'zbekistonda islohotlarni chuqurlashtirish va uning Markaziy Osiyoda xalqaro munosabatlarning mohiyatiga ta'siri, Buyuk Yevroosiyoning barqarorligi va xavfsizligiga ta'siri;
• Umumiy mintaqaviy muammolarni hal qilishda ishonch va o'zaro tushunish munosabatlari
• Jahon hamjamiyatining ochiq va mintaqaviy va global integratsiyalangan O'zbekistonga qiziqishi;
• Jahon kuch markazlarining O'zbekiston bilan barqaror hamkorligi munosabatlarning eng maqbul modeli sifatida;
• Mintaqaviy xavfsizlik tizimining barqarorligi uchun yangi imkoniyatlar va istiqbollarni yaratadigan Markaziy Osiyoda keng ko'lamli xalqaro infratuzilma loyihalarini ilgari surish.

Mazkur konferensiya mintaqaviy muammolar va muammolar kompleksiga qarshi mintaqadagi davlatlarning milliy manfaatlarini hisobga olgan holda konstruktiv xalqaro kun tartibini ishlab chiqishga xizmat qildi. Markaziy Osiyoda yangi strategik vaziyat va uning xalqaro jarayonlarga ta'siri o'rtasidagi munosabatni, uning konstruktiv salohiyati va rivojlanish istiqbollarini belgilash orqali tushunish juda muhimdir.